Z80 CP/M computer soldeerkit

Op mijn verjaardag kreeg ik een soldeerkit omdat het mij leuk leek om meer te gaan doen met elektronica, naast ICT. Al snel bracht mij dit tot deze set. Gezien ik totaal geen ervaring had met solderen heb ik even zitten twijfelen tussen deze of een z80 met enkel een seriele aansluiting. Gezien ik graag een standalone PC wilde bouwen, heb ik voor de eerder verwezen set gekozen. Het bouwen van de computer zelf heeft 3 avonden in beslag genomen. Na de laatste avond heb ik een SD kaart geflashed. Op de site stond aangegeven dat er een SD kaart bij zou zitten, die voor geflashed zou zijn, maar deze zat niet in de verpakking. Geen punt, want ik had er nog een aantal liggen. Daarna heb ik de computer meteen aangesloten. Helaas! Geen beeld, geen lampjes. Het werkte dus niet. Na het controleren van de soldeerpuntjes bleek dat ik een paar puntjes niet netjes had gesoldeerd! Toevallig waren dit mijn eerste puntjes… Na het repareren van deze puntjes sloot ik de computer opnieuw aan en… BEELD, LAMPJES! Na dit enkele minuten zeer uitbundig te hebben gevierd, ben ik het voor mij nieuwe systeem gaan ontdekken.

Via de combinatie user+reset op het moederbord van de Z80 kom je in de bootloader. Hier kun je kiezen welke image je wil laden. De besturingssystemen die mee geleverd worden zijn: CP/M 2.2, QP/M 2.71, CP/M 3.0 en U.C.S.D. Pascal. Over het algemeen zit ik meestal in CP/M 3, dit is, met uitzondering van het zeer recente Collapse OS, het meest recente OS voor de Z80. Deze image heeft ook de meeste software mee geleverd.

Hier volgen enkele foto’s van het project, waarna meer diepgang over de software zelf volgt:

Een foto van de CP/M machine. Links boven zie je de Real Time Clock module. Deze zorgt er voor dat de computer onthoudt hoe laat het is, zelfs als de stroom niet is aangesloten. Daar schuin linksonder zie je de voltage regulator en de power input. De voltage regulator zorgt er voor dat er nooit te veel stroom door het bord kan gaan. Daar onder zie je de reset en user knoppen. Daar weer onder zie je de USB poort voor keyboard input. Gaan we helemaal naar rechts, dan zien we de lezer voor de SD kaart. Vroeger werd zo’n OS van een floppy geladen, vandaag wordt dit vanaf een SD kaart gedaan. Vanaf hier gaan we naar boven, waar we de GPIO pins vinden. Links daar naast zien we de I/O expansie pins. Nog iets verder links, de VGA poort. Hierboven zit de kleurkiezer. Deze stelt je in staat om je letters rood, groen, blauw of een combinatie te maken (zo kun je ze bijvoorbeeld ook fel roze maken!). Daarnaast zit de S-Video ingang. Als laatste komen we de seriele aansluiting tegen. Gaan we uiteindelijk naar het midden, dan zien we daar een originele Zilog Z80! Dat die origineel is kun je zien aan de beschadigingen, maar dat is niet erg! Deze chips worden nog wel gemaakt, maar niet meer voor deze PC’s! Er wordt een nieuwe mee geleverd, maar ik vond het leuker om de oude te gebruiken, die overigens ook gewoon mee geleverd werd!
Een foto van het initiële bootproces en CP/M 2.2.
Een foto van de beschikbare programma’s op de A: schijf.
Deze prachtige machine in actie!
Een foto van een deel van de bootloader en CP/M 3.
Een greep uit de software op de CP/M 3 image.
Het spel Ladder, bijgeleverd op CP/M 3.0
Het spel Gorilla, bijgeleverd op CP/M 3.0

Iedere CP/M image heeft de volgende onderdelen: MBASIC, FORTRAN, C en Pascal. Een nieuwer OS heeft uiteraard versies met meer mogelijkheden. Van het programmeren zelf weet ik helaas nog niet zo veel! Daar kan ik ook niet veel over vertellen. Wel is het mogelijk om programma’s die gebruik maken van deze talen te flashen naar je SD kaart waardoor je alle klassieke programma’s die ooit op deze DOS voorloper beschikbaar waren kunt draaien!

Wat opvalt is de toevoeging van een OS speciaal gericht op Pascal! Deze taal moet zeer bijzonder zijn geweest! Vergelijk dit met een Python OS in 2023! Totaal ongekend vandaag.

Omdat dit een DOS voorloper is, werken de standaard commando’s, zoals DIR, CD etc zoals je gewend bent. Gezien ik nog net DOS heb mee gemaakt en deze commando’s in Windows ook nog redelijk veel voorkomen, voelde dit vertrouwd aan. Het draaien van programma’s doe je door de naam te typen. Zijn er meer programma’s met dezelfde naam? Dan tik je de extensie er achter aan. Stiekem droom ik nog steeds van een pure DOS machine, die met vernieuwde hardware komt zodat het in 2023 te gebruiken is met hardware van vandaag!

Voor zo ver is dit alles dat ik over de machine kan vertellen! Er zal heel veel experimenteren, dingen kapot maken en opnieuw opbouwen nodig zijn om deze machine volledig te leren kennen! Wel kan ik dit aanraden aan iedereen die een combinatie wil tussen IT en elektrotechniek.

Mocht je zelf zo’n machine hebben en tips hebben, laat dan een tip achter op raymond@techlibre.nl!

Filed under: Geen categorie - @ 23 oktober 2023 20:57